8 điều cần biết về giày trượt ván
Tuy skateboarding là môn thể thao đã xuất hiện và được ưa thích ở các nước phương Tây từ rất lâu, thế nhưng có một sự thật rằng giày skate ở nước ta thường ít được quan tâm hơn so với giày bóng rổ hay các dòng sản phẩm thể thao khác. Phải chăng đó là môn thể thao đường phố còn khá mới lạ lại còn bị hạn chế về sân bãi nên đa số chỉ biết có Vans, một số mẫu Nike SB cơ bản và thậm chí là DC cũng vừa rút khỏi thị trường Việt Nam thời gian gần đây.
Vốn là một người đang tập tành với chiếc ván, vô tình đọc được một bài viết khá hay nên bài viết này nhằm mục đích chia sẻ những kiến thức không chỉ dành riêng cho dân skate mà còn bổ ích cho những ai thật sự là sneakerhead và muốn bổ sung thêm kiến thức nền cho bản thân.
Bạn có biết Air Jordan 1 – một thiết kế giày bóng rổ, đã từng được các skaters sử dụng như giày skate suốt một thời gian dài?
Đối với những bạn yêu giày và có nhu cầu đi giày nói chung, việc chọn một đôi giày có thể chỉ dừng ở mẫu mã, thiết kế tổng hay đơn giản vì nó có phối màu bạn thích. Thật đơn giản. Thế nhưng với những người chơi giày hoặc hơn nữa là sử dụng giày vào mục đích thật sự của nó – chơi thể thao – thì việc lựa chọn giày rất quan trọng. Đối với các skaters, chọn lựa một đôi giày phải cân nhắc rất nhiều bởi chỉ cần có một chút sơ suất nhỏ trong lúc tập luyện có thể sẽ dẫn đến chấn thương rất nặng.
- QUÁ TRÌNH CẤU TẠO VULCANIZED SOLE VS. CUPSOLE
Có hai loại đế giày chính, đế “cup”, sole và upper gắn liền với nhau bằng chỉ thêu là chủ yếu và đế “vulcanized”, bằng keo (hình trên). Về cơ bản thì cả hai đều có thể tạo ra bằng cách nấu chảy cao su và điều chỉnh lượng cao su tự nhiên – nhân tạo sao cho đúng tỉ lệ của từng loại. Vấn đề nằm ở nhiệt độ và áp suất cũng như quá trình đổ vào khuôn.
Đế vulcanized của Vans Đế cupsole của Emerica– Đối với cupsole, quá trình thực hiện giống như nấu một gói mì ăn liền, thật nhanh và thật nóng để có thể phục vụ ngay. Lượng cao su ở cupsole ít hơn, được đổ vào khuôn, nén chặt với nhau bởi nhiệt độ và áp suất. Cả quá trình kéo dài trong vòng 90 giây.
– Đối với vulcanized sole, quá trình thực hiện sẽ như làm bánh, cẩn thận và cần nhiều thời gian hơn. Đế vulcanized có lượng cao su nhiều hơn và được xử lí lâu hơn. Khi còn mềm, nó sẽ được dập khuôn cùng với phần upper để trở thành một đôi giày hoàn thiện. Một sợi cao su (thường là màu đen) sẽ được đặt lên với vai trò là cầu nối của sole và upper. Sau đó cả đôi giày sẽ được đưa vào lò nướng, nung trong thời gian dài với nhiệt độ thấp hơn cupsole một chút để đảm bảo mọi thứ sẽ dính chặt với nhau sau khi nguội.
– Đế vulcanized có sole và upper gắn với nhau bằng sợi cao su nóng chảy để nguội trong khi ở cupsole sử dụng chỉ hoặc keo. - ĐẶC ĐIỂM CỦA VULCANIZED SOLE VÀ CUPSOLE
Đế Vulcanized của Vans Đế cupsole của Emerica
So sánh đặc điểm mỗi loại:
Vulcanized sole | Cupsole
– Cảm giác ván tốt hơn – Ít hơn
– Độ bám ván cao – Tùy thuộc vào vân ở đế
– Dễ mòn – Độ chống chịu cao hơn
– Giá tiền thấp – Giá tiền cao - CAO SU CỦA MỖI HÃNG CÓ KHÁC NHAU HAY KHÔNG?
Câu trả lời là có. Đến “áo mưa” còn có cả trăm hãng toàn thế giới cạnh tranh nhau về chất lượng bên này bền hơn bên kia khó rách hơn thì vài chục hãng giày cũng không có ngoại lệ. Mỗi hãng đều có lượng thời gian phát triển khác nhau, có nhiều vấn đề phải quan tâm và công thức tỉ lệ cao su cũng là một trong số đó. Vấn đề đáng nói ở đây là giữ làm sao cho công thức của mỗi hãng riêng biệt với nhau, bởi các hãng giày bây giờ đa phần đặt đơn hàng cùng nhà máy sản xuất. - HIGHTOP VS. LOWTOP
Giày cổ cao hay cổ thấp? Thật ra thì cả hai đều không khác nhau quá nhiều vì phần quan trọng nhất đối với giày skate chính là bộ đế, điều mà tôi đã đề cập đến những 3 phần trên kia. Giày cổ thấp thì linh hoạt hơn, dĩ nhiên. Đa số các skaters thường chọn giày cổ cao nếu trong quá khứ họ gặp phải vấn đề về cổ chân, điều này khiến họ yên tâm hơn khi làm tricks. Điều này nhằm giải quyết vấn đề “tâm lí” là chính vì khi va đập mạnh, cái họ cần là ankle brace bằng nhựa cứng chứ không phải chỉ một lớp vải đệm bông.
Tuy vậy giày cổ cao, cùng quần dài và vớ, vẫn có tác dụng bảo vệ cổ chân khi bị “bắn ván” – ám chỉ việc không điều khiển được ván khi đang di chuyển nhanh khiến ván vọt ra đập vào mắt cá chân. - LỰA CHỌN CHẤT LIỆU
Da lộn (suede) luôn là sự lựa chọn hàng đầu của tôi, cũng như đa số các skaters mà tôi biết bởi độ bền của nó phải nói là tuyệt vời nếu so với các loại chất liệu còn lại. Điểm trừ duy nhất của suede chính là việc nó là chất liệu tự nhiên, đồng nghĩa với hiện tượng bị dãn và bạc màu không mong muốn.
Da phủ PU (polyurethane) cũng khá hay, nhất là khi bạn muốn đôi giày của mình có một chút bóng bẩy cũng như form của mũi giày được giữ lâu hơn. Tuy nhiên độ bền của nó thì không bằng suede được.
Giày skate làm từ vải cũng chiếm một vị trí cao trong bảng xếp hạng doanh thu của các hãng, dù vải là chất liệu khiến người ta lo ngại nhất. Để khắc phục bớt điểm yếu về độ bền và kéo dài thời gian bị “khoét lỗ”, các hãng đã sử dụng vải với công nghệ thêu criss-cross – với các đường chỉ đan vào nhau chặt hơn. Công nghệ này cũng giúp ích ít nhiều trong việc giữ form giày.
Một công nghệ mới có tên Duracap cũng đang được ứng dụng gần đây, dựa trên quá trình vulcanized nói trên – một lượng cao su sẽ “ăn” vào vải qua quá trình nung trong lò. Trong thời gian skate, lớp vải bên ngoài sẽ nhanh chóng bị mòn, nhưng sẽ không đến mức thành một lỗ hổng bởi có một lớp cao su nằm lẫn bên trong nhận bớt “sát thương”. Công nghệ Duracap sắp đến sẽ xuất hiện ở các sản phẩm làm từ suede với mục đích tăng cường độ bền cũng như tăng tuổi thọ cho form mũi giày. - THĂNG BẰNG
Các thiết kế giày skate thường có thiết kế “đế bằng” đặc trưng chứ không phải uốn lượn càng theo dáng bàn chân càng tốt như giày chạy bộ. Lí do nằm ở bề mặt tác động là mặt ván phẳng, outsole phải bằng phẳng để mặt tiếp xúc lớn thì khi đáp mới dễ giữ thăng bằng.
- THỨ KHIẾN GIÀY SKATE TRỞ NÊN TỐT HƠN BAO GIỜ HẾT
Đó là lót giày PU (polyurethane). So với các loại lót có nguồn gốc EVA (ethylene vinyl acetate) như Nike’s Lunarlon, … có lớp xốp xuống cấp khá nhanh, thì lót PU vẫn gần như giữ nguyên trạng. Chất lượng của lót giày ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng vận động của người dùng, bước chân có chắc chắn hay không đều phụ thuộc vào bộ đệm bên trong đó. Đa số các dòng Vans Pro Skate đã chuyển qua sử dụng lót PU trong vòng 10 năm qua, đó là lí do giày Vans được tin dùng trong thời gian dài đến vậy. - LƯỠI GÀ – DÀY HAY MỎNG
Có nhiều cuộc tranh cãi về việc nên dùng giày skate có lưỡi gà phồng hay dẹp, dày hay mỏng và cái nào hỗ trợ tốt hơn. Câu trả lời là như nhau, bởi vì không việc gì phải quan tâm đến nó khi bạn mang giày đúng size và có dây giày hỗ trợ việc fit size cả, trừ khi bạn mang phải một đôi giày rộng hơn và hi vọng rằng có lưỡi gà dày sẽ đỡ hơn được một phần. Còn lại quyền quyết định nằm ở thẩm mĩ, ai thích sự gọn gàng thì chọn lưỡi gà dẹp và ngược lại.