KỈ NGUYÊN MỚI CỦA NHỮNG DÒNG GIẦY THIẾT KẾ RIÊNG CHO CÁC SIÊU SAO
Xuyên suốt nửa đầu mùa 2014-2015 của giải bóng rổ nhà nghề mỹ NBA (National Basketball Association), chúng ta đã chứng kiến sự ra đời của 4 “đứa con cưng” mới từ 3 thương hiệu khác nhau: Kyrie 1 từ Nike, Curry 1 từ Under Armour và D Lillard 1 cùng với J Wall 1 từ Adidas. Nike đã “ngắm” Kyrie Irving (23.3.1992) từ năm đầu tiên khi anh còn là tân binh (rookie) của giải đấu, và sau một loạt các dòng PEs (Player Exclusive – tạm dịch: bản độc quyền của một cầu thủ nào đó) như Hyperdunk và Hyperrev thì sự ưu ái của Nike dành cho cầu thủ trẻ này đã dẫn đến việc dòng giầy mới mang tên Kyrie 1 chính thức được ra đời. Không hề kém cạnh, Steph Curry (14.3.1988) cùng với thương hiệu thể thao đang phát triển rất mạnh là Under Armour đã trình làng vào tháng 1 đôi Curry 1. Cùng với đó là Damian Lillard (15.7.1990) – một con quái vật với những pha ghi bàn hiểm hóc vào những giây phút quan trọng (nguyên văn: the clutch monster) vốn đã gắn bó với những đôi giày mang 3 sọc đặc trưng của Adidas từ những ngày còn ở trại tập huấn của tân binh (rookie campaign), giờ đã có dòng giầy D Lillard 1 cho riêng mình. Và cuối cùng là John Wall (6.9.1990) – cầu thủ bị đánh giá thấp và bị phớt lờ ở Eastern Conference (bảng đấu dành cho những đội bóng đến từ các bang miền Đông nước Mỹ), hiện đã có chỗ đứng khá chắc chắn trong danh sách đội hình xuất phát của dàn sao All-Star cùng với đôi J Wall 1. Có vẻ như tương lai đầy hứa hẹncủa giải đấu NBA và “kỉ nguyên” của những hậu vệ (PG – point guard) xem chừng sẽ không kết thúc trong một sớm một chiều. Thêm vào đó, có thể nói từ trước tới nay chúng ta chưa từng chứng kiến những hạt giống tuyệt vời đến vậy – những cầu thủ trẻ đầy tiềm năng với khả năng sẽ mở ra một chương mới trong lịch sử bóng rổ.
Chính vì vậy, áp lực đè lên vai các thương hiệu giầy thể thao (sneakers) là phải “đứng mũi chịu sào” trong việc đưa ra những dòng sản phẩm mới cùng với những cải tiến mang tính đột phá dành riêng cho bốn ngôi sao trẻ tuổi nói trên. Như phần lớn các tín đồ bóng rổ cũng như những con nghiện giầy đang đọc bài viết này đã biết, Nike vốn đã có một nền tảng khá chắc chắn trong mảng sản phẩm bóng rổ với ba hợp đồng đã được kí kết với những ngôi sao sáng giá nhất hiện nay – Lebron James, Kobe Bryant và Kevin Durant. Tuy vậy, cùng với sự xuất hiện của những ngôi sao mới này, có thể nói miếng bánh được chia đều cho tất cả mọi người: Adidas sẽ có cơ hội để giành lại thị phần vốn đã từng thuộc về họ và Under Armour sẽ có cơ hội rất lớn để “khẳng định lãnh thổ” của riêng mình. Có lẽ ai cũng sẽ đoán ra được rằng điều tuyệt vời nhất chính là sự ganh đua, cạnh tranh giữa các thương hiệu sẽ tạo ra những chuyển biến rất hứa hẹn trong ngành công nghiệp sneakers hầu như không có mấy thay đổi trong cả thập kỉ vừa qua. Nhưng chưa hết, điều thú vị hơn ở đây là ông lớn Nike không hề “tỏ vẻ khó chịu” với làn gió mới này mà ngược lại, với những gì công ty này đã thể hiện cho tới nay thì có vẻ họ rất vui lòng cùng với những thương hiệu khác tham gia vào cuộc đua đầy thú vị này một cách. Suy cho cùng thì việc lớn cứ để các ông lớn quan tâm, dù gì thì người tiêu dùng ở giữa sẽ được hưởng lợi nhiều nhất. Dưới đây, tôi xin đưa ra đánh giá sơ bộ về bốn dòng giầy mới mà chúng ta đang đề cập đến theo cảm nghĩ và kinh nghiệm cá nhân tôi cùng với sự tổng hợp thông tin từ một số nguồn trên mạng internet.
PHỐI MÀU (COLORWAY)
Chắc hẳn dù bạn là một người một ngày cũng không thể sống thiếu trái bóng cam hay là một người ăn giầy – ngủ giầy – mơ cũng chỉ thấy giầy, thì điều tất nhiên mà ai ai cũng biết là “màu cờ sắc áo” của đội bóng luôn đóng vai trò tối quan trọng trong việc xác định tông màu chủ đạo của đôi giày.
Đôi mà tôi sẽ nói đến trong bài viết này là Kyrie 1 “Deceptive Red” (hình trên) với tông màu chủ đạo là đỏ – đây được coi là màu “Home” (colorway sẽ được Kyrie Irving mang khi thi đấu ở sân nhà). Tuy nhiên, để phù hợp với thẩm mỹ và xu hướng “thích nổi trội” hiện nay, Nike đã làm màu đỏ “tươi” hơn màu đồng phục của đội Cavaliers bình thường một chút để Kyrie có thể trở nên nổi bật hơn trên sàn đấu mà không trở nên quá màu mè diêm dúa. Theo đánh giá chủ quan thì đây là một sự lựa chọn khá thông minh của những nhà thiết kế vì hiện nay màu đỏ đang là màu đang làm mưa làm gió, kết hợp với đen để mang lại một chút classic và điểm một chút vàng (màu đồng phục của Cleveland Cavaliers) và logo “KI” (viết tắt của Kyrie Irving) mang gam màu xanh da trời nhạt, vừa có tác dụng làm nổi logo của cầu thủ, vừa làm “mát mắt” của người xem khi nhìn vào một đôi giày với gam màu chủ đạo toàn là màu nóng.
Under Armour cũng khá thành công với việc tạo ra sự đột phá mới bằng cách phối hợp họa tiết rằn ri (camo) trên nền đen và vàng, và thiết kế này khiến đôi giầy của Steph Curry cùng với đôi giầy của mình không gặp chút khó khăn nào trong việc thu hút mọi ánh nhìn khi ra mắt trong trận đấu đầu tiên (debut).
Adidas lại là hãng “thận trọng” nhất trong cách phối màu khi tung ra những colorway khá “cổ điển”. Tuy nhiên để phù hợp với xu hướng hiện nay thì những designer của hãng này cũng không quên điểm xuyết những chi tiết nhỏ góp phần làm tăng sự hấp dẫn của đôi giày như việc thêm họa tiết rằn ri (camo) vào phần đế (outsole) của đôi D Lillard 1 hay việc trang trí đế giữa (midsole) của đôi J Wall 1 với họa tiết đốm sơn (paint speckles).
SỰ RA MẮT (THE IN-GAME DEBUT)
Từ trái qua: John Wall với Adidas J Wall 1 “Away”, Kyrie Irving với Nike Kyrie 1 “Dream”, Damian Lillard với Adidas D Lillard 1 “Rip City”, Steph Curry với Under Armour Curry 1
JOHN WALL – thật ra thì cầu thủ này đã gắn bó với đôi giày mang tên mình từ rất lâu trước khi chính thức bắt đầu mùa giải NBA (ở đây chúng ta nói đến regular season để tránh việc một số bạn có thể hiểu nhầm thành preseason). Hầu như trong suốt mùa hè tại giải FIBA (Fédération Internationale de Basketball – Hiệp hội bóng rổ toàn cầu), John đã mang phối màu “USA” và sau đó là vài lần nữa khi thi đấu ở giải NBA. Nếu theo dõi John Wall thi đấu lần đầu tiên tại NBA cùng với đôi giầy mang tên mình khi đội Washington Wizards đối đầu với đội Miami Heat, John đã ghi 16 điểm và 11 pha kiến tạo (assists) mặc dù đội bóng đến từ Washington đã thua với tỉ số 95 – 107.
KYRIE IRVING – Kyrie đã mang phối màu “Dream” (Giấc mơ) trong trận đối đầu với đội New York Knicks trên sân Madison Square Garden và anh là người đã dẫn đầu hàng công của đội bóng đến từ Cleveland ngay từ phút đầu tiên của trận đấu. Dường như tự tin hơn trong đôi giầy được thiết kế riêng cho mình, anh đã ghi hết điểm này đến điểm khác, quan trọng nhất là pha lên rổ thành công vào những phút cuối trận đấu góp phần khẳng định chắc chắn chiến thắng của đội mình. Anh kết thúc trận đấu với thành tích đúng như tên gọi của phối màu (colorway) mà anh đang mang – “giấc mơ” với 37 điểm và thực hiện thành công 3/6 quả 3 điểm.
DAMIAN LILLARD – Không còn bàn cãi gì khi nói Lillard là người có chỉ số thi đấu “đuối” nhất trong bộ tứ trong trận đấu ra mắt đôi giầy thiết kế cho riêng mình khi chỉ ghi vỏn vẹn 15 điểm với hiệu suất ghi bàn khá “thảm hại” 31.3%, kèm theo đó một số chỉ số phụ như 4 bàn kiến tạo và 3 pha bắt bóng bật bảng (rebound). Với ngôi sao của mình thi đấu không như mong muốn, không bất ngờ gì khi Portland Blazers đã thất thủ trướcc Los Angeles Clippers – một đội mạnh ở miền Tây và là một ứng cử viên nặng kí cho vòng Playoffs với tỉ số 94 – 100.
STEPH CURRY – Curry đã thi đấu lần đầu tiên cùng Curry 1 – con quái thú được tạo nên từ hai công nghệ mới với chất liệu chủ đạo phần thân giầy (upper) mang tên “Anafoam” và bộ đệm (cushion) mang tên “Charged” khi đối đầu với đội Cleveland Cavaliers vào thứ 6 (1.9.2015). Hậu vệ ngôi sao này đã đưa đội mình tới một chiến thắng thuyết phục với 23 điểm và 10 bàn kiến tạo. Tính đến hết 7 trận đầu tiên sát cánh cùng Curry 1, Steph Curry đã cùng Golden State Warriors đạt được hệ số trận thắng – thua khá ấn tượng là 6 – 1.
LOGO
Bắt đầu kí hợp đồng với một thế hệ vận động viên mới đồng nghĩa với việc các nhà thiết kế cùng với các thương hiệu có nhiệm vụ phải tạo ra những logo riêng biệt dành riêng cho từng cầu thủ. Ngoài ra, việc thêm vào một số “dấu ấn cá nhân” riêng biệt của từng cầu thủ lại có tác dụng trang trí như chữ kí, tên cầu thủ, những câu Kinh Thánh ưa thích… làm cho đôi giầy mang dấu ấn cá nhân của từng cầu thủ đậm nét hơn, mang lại cảm giác đôi giầy này được làm riêng cho cầu thủ ấy và chỉ thuộc về cầu thủ ấy (điều này có hiệu quả đặc biệt trong việc quảng cáo và bán giầy).
THIẾT KẾ VÂN ĐẾ (BUILDING TRACTION)
Có lẽ không ai không biết rằng vị trí hậu vệ là vị trí đòi hỏi độ bám sân và độ hiệu quả của vân đế hơn bất cứ vị trí nào khác trên sân, và để đảm bảo những cầu thủ ở vị trí này có thể thi đấu với cường độ và tốc độ cao liên tục trong suốt trận đấu cũng như trong nhiều tối liền theo lịch thi đấu sít sao có phần “khắc nghiệt” với thời gian nghỉ ngơi ít ỏi của giải bóng rổ nhà nghề Mỹ, các nhà thiết kế có thêm nhiệm vụ đảm bảo độ bám cao nhất trên chất liệu cao su của mặt đế giầy bóng rổ thông thường. Dưới đây là cái nhìn sơ bộ về thiết kế đế ngoài của 4 đôi giầy khác nhau cho 4 hậu vệ siêu sao khác nhau:
J Wall 1 mang đến một cái nhìn khá “giải phẫu học” với các đường rãnh ở phần ngón chân nhằm hỗ trợ những bước phanh và “pivot point” (phần hình tròn với các viền tròn khác loang rộng ở chữ L bên phải) giúp hộ trợ các động tác xoay, đổi hướng hoặc yêu cầu đôi giầy cần vặn xoắn hay kéo giãn để phù hợp với chuyển động tự nhiên của bàn chân. Theo đánh giá qua trải nghiệm cá nhân tôi thì traction của J Wall 1 hoạt động khá tốt trên điều kiện sân sàn gỗ tiêu chuẩn sạch ở nước ngoài và sân ngoài trời (outdoor). Tuy nhiên với điều kiện sân bãi ở Việt Nam thì không ít bạn cảm thấy trơn trượt khi thi đấu ở nhà thi đấu trong nhà với mặt sàn gỗ bám nhiều bụi hoặc sàn nhựa thường thấy ở các sân đa năng.
KYRIE 1 kết hợp giữa thiết kế hình răng cưa herringbone cổ điển và một phần vân đế (traction) bổ sung rất tuyệt vời bao gọn phần mũi chân. Thiết kế phần vân đế mới này không đơn thuần chỉ là để làm đẹp mà nó là điều thật sự cần thiết với cách Kyrie Irving trượt và kéo bàn chân của mình trên sân như múa ba-lê khi thi đấu. Theo hiểu biết cá nhân người dịch bài thì thiết kế này đã xuất hiện từ rất nhiều các mẫu thiết kế cho hậu vệ từ trước như dòng giầy Jordan CP3 dành cho Chris Paul, Peak TP9 dành cho Tony Parker… hay những mẫu thiết kế đại trà như Hyperdunk, Hyperfuse… Tuy nhiên thì với những mẫu thiết kế trước các nhà sản xuất chỉ thêm một chút vân đế được đặt thêm hai bên bàn chân ở vị trí cao hơn so với mặt đế bình thường chứ không trùm lên hẳn và bao gọn lấy hai bên mũi chân như đôi Kyrie 1. Theo đánh giá qua trải nghiệm thực tế của tôi bài thì hiệu quả mà phần vân đế mới được thêm vào này mang lại rất tuyệt vời nếu không muốn nói Kyrie 1 là một trong số những đôi giầy có traction tuyệt nhất mà tôi đã mang khi chơi bóng tính đến thời điểm hiện tại.
CURRY 1 có phần vân đế có thể được chia làm ba phần chính, nhưng phần ưa thích của tôi và cũng là phần rất quan trọng với Steph Curry là phần đế phía trước (phía nửa bàn chân trên và mũi chân), nơi mà những rãnh uốn cong ở phần ngón chân hỗ trợ các bước phanh, bước giả, step back,… đồng thơi hỗ trợ thêm lực đẩy cho bàn chân của Steph Curry khi anh thực hiện những cú ném rất nhanh nổi tiếng (fast release) của mình. Hơn nữa, cũng giống như Kyrie 1, sàn gỗ sạch hay bẩn, sàn nhựa sân đa năng hay sàn bê tông ngoài trời…, traction của Curry 1 luôn hoạt động không thể tốt hơn những gì bạn mong đợi.
LILLARD 1 với phần viền bao quanh đế thô nhám góp phần hỗ trợ Damian Lillard trong những bước stop and go (dừng lại đột ngột – di chuyển ngay tức thì) hay những bước jab-step (bước giả đột phá tấn công). Nó thật sự hoàn hảo cho những pha 3 điểm buzzer beater (ghi điểm ngay trước khi hết giờ) chết người của hậu vệ trẻ này. Theo trải nghiệm cá nhân thì traction của Lillard 1 đạt điểm 7/10 vì đôi khi vẫn xảy ra hiện tượng trơn trượt khi thi đấu tại những sân có bề mặt nhiều bụi.
PHẦN KẾT
Thật lòng mà nói thì tôi tin rằng rất nhiều tín đồ bóng rổ hay đầu giầy trong nước cũng như trên thế giới rất phấn khởi với sự ra đời của bốn dòng giầy mới này. Tại sao? Đó là vì sự ra mắt đồng loạt của những đôi giầy đặc biệt này (signature shoes – làm riêng cho một cầu thủ nào đó) đi cùng với sự nổi lên của một dàn hậu vệ ngôi sao, thêm vào đó là tất cả những thương hiệu có liên quan cùng với những mẫu thiết kế tuyệt vời này đang cùng nhau tham gia một cuộc đua có thể nói là cân tài cân sức để đem đến những sản phẩm tốt hơn, tất cả hứa hẹn sự cạnh tranh rất thú vị và những sản phẩm có chất lượng tuyệt hảo trong những năm sắp tới. Như đã đề cập ở trên, Nike vốn đã hoàn toàn áp đảo trên mảng sản phẩm bóng rổ với sự góp mặt của ba ngôi sao lớn nhất hiện nay với những danh hiệu cá nhân mà bất cứ cầu thủ nào cũng them muốn cùng với những lần góp mặt trong trận chung kết NBA – Kobe Bryant, Lebron James và Kevin Durant. Tuy nhiên khi Kobe sắp “nghỉ hưu” và Lebron bắt đầu tiến đến sườn dốc phía bên kia của sự nghiệp (tính đến thời điểm đăng tải bài viết này vào tháng 2.2015 thì Lebron James đã 30 tuổi có lẻ), đây có lẽ là lúc thích hợp nhất để trình làng những ngôi sao mới nhằm “thêm lửa” và “tái cơ cấu” ngành công nghiệp với lợi nhuận khổng lồ này.
Điều tuyệt vời hơn nữa là Irving, Lillard, Curry và Wall – cả bốn hậu vệ trẻ mới này đều rất tiềm năng và hoàn toàn có khả năng phát triển đạt tới phong độ đỉnh cao và đạt được thành tích có thể đem so sánh được với các ngôi sao bóng rổ hàng đầu đi trước; nhưng để nói ai là người sẽ đứng trên đỉnh cao nhất trong bộ tứ này thì hiện giờ đó vẫn còn đang là cuộc tranh luận chưa có hồi kết.
Có một điều chắc chắn là Nike thu về rất nhiều lợi ích từ sự ra mắt của Kyrie; đó chính là lí do vì sao họ đang khởi động các chiến lược mới để xây dựng dòng giầy này theo “nguyên mẫu” của dòng giầy KD dành cho siêu sao còn khá trẻ Kevin Durant (29.9.1988) – dòng sản phẩm mà tôi tin cuối cùng cũng sẽ trở thành đầu tầu trong tất cả các dòng giầy signature khi chẳng mấy mà cầu thủ này sẽ tiếp bước Kobe và Lebron đạt tới đỉnh cao của sự nghiệp. Nếu Nike thực hiện được điều này thì họ sẽ thu về nguồn lợi nhuận khổng lồ khó có thể tưởng tượng nổi và đồng thời có “tác dụng phụ” là làm mọi người bớt chú ý hơn tới dòng Nike Penny (dành cho Penny Hardaway vốn đã nghỉ hưu từ năm 2007) – dòng sản phẩm hiện không mấy thành công trong việc tạo nên “sức nóng” trên thị trường vì bản thân nó vốn đã đánh mất sức hút từ vài năm qua do sự bão hòa của dòng giầy Foamposite và việc mất đi sự kết nối với cộng đồng đầu giầy (sneakerhead) khi cầu thủ này nghỉ hưu.
Under Armour đã thu hút được chú ý hơn rất nhiều sau sự xuất hiện của Steph Curry với cương vị như là một ứng cử viên sáng giá cho danh hiệu NBA MVP (most valuable player: cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải). Sau khi kí hợp đồng “bảo hiểm” những chấn thương thường gặp cùng Curry vào năm 2013, Under Armour đã phất lên như diều gặp gió cùng với tài năng và sự tỏa sáng của tay ghi bàn trẻ tuổi này. Nếu để so sánh trong thời điểm hiện tại thì chỉ riêng trong mảng sản phẩm bóng rổ, sự thật là UA vẫn còn kém xa Nike về mọi mặt như sản phẩm, giá thành, lượng khách, doanh thu… Tuy nhiên phải công nhận rằng UA đã bắt đầu bước lên vũ đài của những ông lớn bằng cách cho ra mắt khá nhiều dòng giầy ăn khách và mới đây nhất chính là SC1 (Curry 1) cho Steph Curry – một trong số những cầu thủ nổi tiếng nhất trong giải đấu hiện nay với mức giá khá “nhẹ nhàng” so với mặt bằng giá của các thương hiệu khác.
Với hai bản hợp đồng mới, Adidas đã nắm trong tay John Wall và Damian Lillard để có thể vực dậy từ sau bản hợp đồng không mấy thành công do những chấn thương liên miên đáng tiếc của Derrick Rose mang lại. Hậu vệ của đội bóng đến từ Chicago này có lẽ sẽ mãi mãi không bao giờ vượt qua được cái bóng khi còn là MVP của giải đấu của chính mình trước đây, chính vì thế Lillard và Wall có trọng trách phải thể hiện trên sân với phong độ và thành tích thi đấu ít ra là ngang ngửa với D Rose, đồng thời Adidas cũng đã đưa ra thị trường những sản phẩm mang tính chiến lược hơn nhằm “kéo khách về nhà mình”, nếu không thì tương lai của Adidas Basketball có lẽ sẽ còn là chuỗi ngày dài tù mù không có lối thoát.
Nhìn chung, kỉ nguyên mới của giầy bóng rổ đã gõ cửa, tuy rằng mọi người vẫn còn đang tranh cãi xem liệu cả bốn vận động viên trẻ tuổi của chúng ta có thật sự đã sẵn sàng cả hay chưa. Câu hỏi đặt ra là có nên lăn tăn hay lo lắng gì về kỉ nguyên mới này với bốn hậu vệ All-Star này không? Theo tôi thì thời gian sẽ có câu trả lời cho tất cả, trong khi chờ thời gian giải đáp thì tôi nghĩ chúng ta có những câu hỏi khác xem chừng không to tát bằng nhưng khó có thể bỏ qua: Bạn dự định sẽ chọn đôi nào cho mình trong bốn dòng sản phẩm mới ra mắt? Và cuối cùng, có lẽ nên nhắc lại câu hỏi thường xuyên nhất những cũng quan trọng nhất: “HÔM NAY BẠN MANG GÌ?”
Bài viết có tham khảo tư liệu và sử dụng hình ảnh từ sneakernews.com và nguồn khác.