Con gái và sneakers #1: Sự tồn tại của định kiến
Hola, amigos!!! Xin chào các bạn, hơn một tuần rồi mình mới chính thức đăng một bài mới, đây là một chủ đề mình đã tâm huyết từ lâu và cũng đắn đo khá nhiều trước khi quyết định nộp bài. Sau bài “Sneakergame Việt Nam: Cuộc chơi mang nặng vấn đề tài chính”, mình đã nhận được rất nhiều phản hồi, sự quan tâm ủng hộ từ rất nhiều bạn, đối với mình những điều đó rất quý giá. Mình vô cùng cảm kích và từ đó đã rút ra kinh nghiệm cho bài viết lần này, mong nhận được sự ủng hộ nhiều hơn từ phía mọi người.
Màn chào hỏi dài dòng xin phép được gác lại. Mình xin tập trung về vấn đề chính của bài viết lần này, một chủ đề cũng khá là nhạy cảm và nóng bỏng không chỉ ở sneakergame Việt Nam mà trên toàn thế giới: con gái chơi giày. Chủ đề được truyền cảm hứng từ BTV hay chào của #HNBMG – Nam Thanh.
Như các bạn đã thấy, dù là trước đó hay bây giờ, ở Việt Nam hay trên toàn thế giới thì số lượng nam giới chơi giày vẫn luôn nhiều hơn nữ giới và có phần áp đảo. Thực chất, nguyên nhân đằng sau vấn đề này rất là khó giải thích vì nó dựa trên rất nhiều yếu tố từ sở thích, tính cách cho tới định nghĩa “đam mê” giữa hai phái.
Image source: @jcheyenne_
ĐỊNH NGHĨA ĐAM MÊ CỦA CON GÁI CÓ GÌ KHÁC?
Đối với đa số bạn nữ, giầy dép quần áo sẽ là thứ để “thích” chứ không phải là thứ để “đam mê”. Trong khi đó, con trai phần đông sẽ khá là rạch ròi trong việc đam mê một thứ gì đó. Như trong cuộc phỏng vấn nhỏ với anh Chin Chin – một trong những người anh lớn của sneakergame Việt Nam, anh có đưa ra một so sánh khá hay về việc đam mê giày giữa con trai và con gái “Đơn giản vì con trai chơi giày thì xem giày như đồ chơi ý, đứa nào có đồ chơi xịn thì ngon hơn. Đó là tâm lý nam giới nhưng phụ nữ thì khác. Anh thấy mỗi người phụ nữ chơi giày đều có mục đích gì đấy. Nhiều lắm“.
Trong khi con trai rất dễ đam mê và yêu thích một thứ gì đó, từ game cho tới giày dép (có lẽ đó là lí do chúng ta hay nói con trai chậm lớn hơn con gái rất nhiều) thì con gái lại rất kĩ lưỡng chọn cho mình một “đam mê” vì đối với phần đông các cô gái thì “đam mê” là một thứ rất lớn lao, mang tính tương lai, mang tính quyết định về cuộc sống và công việc chứ không đơn thuần như yêu một đôi giày hay yêu một hãng quần áo. Và một thực tế nữa là, văn hóa sneakers đi lên và phát triển song song với văn hóa hiphop và streetstyle. Vậy nên, như một phép bắc cầu đơn giản, với phần đông số người tham gia hay yêu thích hiphop và streetstyle là con trai, phần đông chơi giầy cũng là con trai.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA GIÀY ĐỐI VỚI CON GÁI?
Đối với phần đông các bạn nam, dù chơi sneakers hay không thì đôi giày là “tâm điểm của bộ trang phục” cũng như thể hiện cá tính của bản thân một cách rõ ràng nhất. Từ những đôi giày mang trên chân mà người khác có thể biết được bạn này là baller, skater,… hay chỉ đơn giản là một anh chàng theo style lịch lãm, Hàn Quốc, Sơn Tùng … Ngoài ra, với những đầu giày lâu năm, mỗi đôi giày còn mang giá trị tinh thần, giá trị lịch sử hay có liên quan tới thần tượng lớn của mình như các cầu thủ bóng rổ nổi tiếng và thương hiệu mình luôn ưa chuộng. Tựu chung, giày rất quan trọng đối với phái mạnh.
Thế còn với các bạn nữ thì sao?
Có lẽ tầm quan trọng của đôi giày với các bạn nữ cũng không hề kém cạnh khi mà một outfit sẽ cần đi với một đôi giày phù hợp và tôn dáng cho các bạn. Nhưng không giống với các bạn nam chơi giày, phần đông nữ giới thích giày như thích một món đồ trang sức dùng để tôn vẻ đẹp và phù hợp với trang phục nhiều hơn là có ý nghĩa khác. Tuy nhiên, cũng có rất ít những bạn nữ thực sự tìm hiểu về một đôi giày hay về thương hiệu của đôi giày đó và chỉ đơn giản là mua bởi nó hợp mắt.
SNEAKERGAME CỦA PHÁI ĐẸP – XƯA VÀ NAY
Chỉ tầm 2-3 năm trước, số lượng con gái ở Việt Nam chơi giày và tham gia vào shoegame thực sự không hề đông. Như nhiều bạn nam nhận xét rằng, “chỉ thi thoảng lắm trong những group giày dép lớn mạnh ở Việt Nam mới thấy 1-2 posts của các bạn nữ” Có lẽ vì vậy mà những bạn nữ chơi giày trở thành một thứ gì đó “hiếm có khó tìm” và là “sinh vật lạ” nhưng cũng nhận được rất nhiều sự quan tâm chú ý từ các bạn nam. Phần lớn là vì cá tính mạnh mẽ của đa số của các bạn nữ yêu và đam mê sneakers và một lí do cũng khá là quan trọng đó là vì các bạn nữ này có cùng chung sở thích thì rất dễ “bắt nhịp trái tim”. Đùa chút vậy cho vui chứ thực sự có rất nhiều lý do để các bạn nữ chơi giày lại là tâm điểm của sự chú ý.
Trong 1-2 năm trở lại đây, đây hẳn có thể đã là tin vui đáng mừng dành cho các bạn nam yêu giày vì số lượng các đầu giày là nữ đã tăng lên đáng kể và shoegame trở nên càng ngày càng đa dạng. Các “bóng hồng” của sneakergame Việt Nam xuất hiện trên rất nhiều các group sneakers, có lẽ đặc biệt chính là group của chúng ta, #HNBMG. Nhắc đến sự thay đổi này của sneakergame Việt Nam, mình đã có một cuộc phỏng vấn nho nhỏ với 2 đầu giày nữ khá là lâu năm mà có lẽ không ai chơi giày mà lại không biết đến tên: chị Trang Simpson và chị Trần Thị Cẩm Ngọc.
Chị Trang là một trong những đàn chị của sneakergame Việt Nam khi đã yêu và theo đuổi đam mê sneakers từ rất sớm, từ lúc số lượng con gái chơi giày ở Việt Nam còn đếm trên đầu ngón tay. Có lẽ một phần là ảnh hưởng từ gia đình nên chị tiếp cận với văn hóa sneakers từ khá sớm cũng như việc từng sống và học tập ở một trong những thành phố lớn của Mỹ – Chicago – đã giúp chị theo đuổi đam mê này.
Được hỏi về sự khác biệt giữa con gái chơi giày ngày trước và bây giờ chị có so sánh như thế nào. Chị Trang nói “Con gái bây giờ chơi giày nhiều ghê. Hồi đó tìm muốn đỏ con mắt. Với lại bây giờ cũng dễ hơn rồi. Đa số đôi nào cũng có size GS (Grade School)”. Thật đúng là vậy. Tính từ những ngày đầu, lượng con gái chơi giày có thể nói là thực sự quá ít kể cả ở Việt Nam hay toàn thế giới nói chung. Nhắc đến thương hiệu giày yêu thích của rất nhiều đầu giày – Air Jordan thì nhiều đôi giày khi ấy còn không sản xuất size GS hoặc có nhưng vô cùng ít vì chủ yếu vẫn phục vụ số lượng đầu giày nam là chính. Có lẽ vì vậy mà cũng không phải quá ngạc nhiên khi mà bây giờ muốn tìm được một đôi retro từ những năm ấy ở size GS gần như là không thể khi mà size bé nhất của nam có lẽ là size 8 hoặc 7.5. Thế nhưng bây giờ, việc hầu hết các đôi Jordan được ra mắt đều có đi kèm size GS đã cho chúng ta thấy được sự thay đổi của sneakergame trên toàn thế giới khi mà văn hóa sneakers đã xâm nhập vào tủ đồ của phái đẹp.
Cũng hỏi qua về việc chơi giày ngày đó, chị Trang có chia sẻ về dăm ba lần đi camp giày của mình rằng “hồi đó chơi giày 1 mình, đi camp cũng 1 mình luôn nên cũng nguy hiểm không dám đi nhiều”. Thực sự mà nói, camp giày có lẽ là một văn hóa không thể thiếu của sneakergame nhưng việc là con gái chơi giày, đặc biệt là khi chỉ có một thân một mình chơi giày như chị Trang thì việc camp qua đêm là vô cùng nguy hiểm. Có lẽ đó cũng là một yếu tố khiến các bạn nữ e dè trong việc chơi giày và canh những đôi giày mới ra mắt. Thế nhưng với sự phát triển của công nghệ như việc xuất hiện nhiều shop online hay các resell market (nơi các đôi giày được bán lại với giá cao hoặc nơi bán các đôi giày đã qua sử dụng) thì có vẻ dễ dàng hơn nhiều cho các bạn nữ để “cop” các đôi giày mình yêu thích.
Tạm dừng lại với màn tâm sự của chị Trang, mình cũng có một cuộc nói chuyện thân mật không kém với một đầu giày nữ nổi tiếng của sneakergame Việt Nam – chị Cẩm Ngọc. Được mọi người biết đến với bộ sưu tập hầu hết gồm Supra, một dòng giày có lẽ đã bị nhiều đầu giày Việt Nam cho vào quên lãng từ lâu. Chị và chồng mới cưới – anh Phúc a.k.a Phèo Nở là cặp đôi Supra khiến nhiều người không khỏi ghen tị khi mà hai vợ chồng trai xinh gái đẹp luôn cùng nhau chia sẻ đam mê từ những ngày đầu.
(lăng xê vậy đủ rồi không hai người í lại ngồi nhà ôm nhau cười tôi chết)
Team NHỰA – Nhây và Bựa do hai vợ chồng cùng các bạn có cùng sở thích Supra lập nên
Nói chuyện với chị Ngọc vào một ngày đẹp trời và cũng cùng câu hỏi về sự so sánh giữa con gái chơi giày xưa và nay, chị Ngọc đưa ra nhận xét “Ý kiến riêng chị thấy con gái Việt Nam bây giờ chơi giày nhiều, đa dạng, phong phú và có phần lux hơn. Ngày trước con gái mang Converse thì nhiều. Các group giày được tạo ra nên giờ biết thêm nhiều dòng khác nữa”. Nếu các bạn để ý kĩ có thể thấy ngày trước các bạn nữ chỉ thích những đôi giày vải Converse đơn giản, bền, dễ đi và dễ phối đồ hay đặc biệt hơn một chút có lẽ là New Balance rồi đến Vans hay được các bạn nữ nhảy hiphop và chơi skate ưa chuộng. Nhưng vài năm gần đây thì con gái Việt Nam bắt đầu được tiếp cận với nhiều dòng giày mới hơn mà trước giờ nhiều người mặc định chỉ có con trai mới đi như Air Jordan, Air Max, Roshe Run hay adidas từ dòng Originals cho tới những dòng mới như ZX Flux, Tubular, … rồi sang hơn nữa thì là Y-3 hay Giuseppe Zanotti…
TẠI SAO CON GÁI CHƠI GIÀY LẠI BỊ ĐÁNH GIÁ NHIỀU HƠN?
Bên cạnh hai kiều nữ của sneakergame Việt Nam, mình cũng có một cuộc nói chuyện nho nhỏ lấy ý kiến từ phía các đầu giày nam mà người sẽ đại diện hôm nay là anh ChinChin Milky Way – “Bob Marley Láng Hạ”. Anh đưa ra ý kiến rằng con gái chơi sneakers nói chung tỉ lệ chênh lệch rất nhiều so với nam giới, anh nêu lên lí do cho thực trạng này “Bây giờ ở Việt Nam anh thấy con gái đi sneakers nhiều hơn ngày trước chứ không phải chơi sneakers nhiều hơn. Số lượng người chơi sneakers là nữ thực sự thì đếm trên đầu ngón tay”. Đây là câu nói khiến một CTV như tôi cực kì tâm đắc và thật may mắn khi được “thụ giáo” điều này. Thực tế đúng là như vậy. Đa số các bạn nữ yêu thích sneakers hiện tại có mua nhiều giày, sẵn sang bỏ nhiều tiền ra mua giày, chịu chơi hơn hay có thể nói là “lux hơn” nhưng số bạn thực sự tìm hiểu về những dòng giày mình thích hay hiểu được về những đôi giày mình có thì rất ít. Vậy nên số lượng các bạn nữ “đi giày” có tăng lên nhưng số lượng các bạn nữ “chơi giày” có lẽ vẫn còn là thiểu số.
Có lẽ vì những “mục đích” khác nhau của các bạn nữ khi tham gia sneakergame mà phần lớn nhiều người cho rằng các bạn nữ chơi giày chỉ là “theo trend” hay “muốn tăng sự chú ý” và “kiếm fame”. Ở các groups về giày tại facebook có thể thấy rất nhiều những ý kiến mang tính chủ quan dù lượng like và comment ủng hộ cho các bạn nữ vẫn tăng vùn vụt.
Vậy việc đánh giá chủ quan và cái nhìn tiêu cực như vậy có đúng hay không?
Câu trả lời có lẽ phải do các bạn tự đánh giá và suy nghĩ. Như anh Chin Chin có nói “anh thấy chẳng ai được quyền đánh giá ai cả vì đơn giản là lí do mua một đôi giày của mỗi người sẽ khác nhau”. Có người mua một đôi giày vì đó là “grail” của mình nhưng có nhiều người sẽ chỉ mua vì thấy người khác đi đẹp thì mình cũng muốn mang mà thôi, cũng như quần áo vậy. Cả 3 đầu giày nói trên đều đồng tình rằng điều này đúng với cả nam và nữ chứ không chỉ nói riêng con gái, nhưng nữ giới lại thường bị mang ra dò xét nhiều hơn về lí do mua một đôi giày chỉ vì họ là thiểu số trong sneakergame.
Image source: @britta_ruth920
Chị Trang có nói “Chị quen nhiều bạn mang Jordan mà chả biết Jordan là ai. Họ chỉ thấy đẹp, mang hợp thì họ mua và mang. Vậy cũng không có gì sai, không lẽ có đôi giày mà phải bắt các bạn ấy tìm hiểu lịch sử này nọ. Aint nobody got time for that”. Nhưng chị cũng nói thêm “Dân chơi giày lâu năm nhìn vào là biết liền nó theo trend hay đam mê thật. Mà cũng phải phân biệt giữa những bạn cố ý ra vẻ dân chơi hay những bạn đơn giản thấy đẹp là mua mang”.
Thật sự để mà nói, nếu mua một đôi giày mà bắt người ta tìm hiểu về lịch sử của đôi giày cũng như của cả dòng thì là một điều quá là gượng ép. Đối với những người thực sự yêu thích và quan tâm, họ sẽ bỏ công ra tìm hiểu dù là nữ hay nam. Nhưng như những ý kiến nói trên, định nghĩa giày đối với nhiều bạn nữ vô cùng đơn giản: đẹp là mang. Nếu việc mua một vài đôi giày mình cho là đẹp nhưng không thực sự biết rõ về nó bị đánh giá nặng nề như vậy thì sneakergame có vẻ như đã trở nên vô cùng hạn hẹp và không phải là một sân chơi dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là nữ giới. Nhìn chung, những đánh giá càng mang tính chất chủ quan, tiêu cực càng khiến con gái Việt Nam thêm e dè trong việc “cop” những đôi giày theo sở thích của mình.
Image source: @shoenica
Qua những điều trên, mong các bạn đã có thể nắm rõ được hơn các nét chính về các đầu giày nữ ở Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đây mới là những nét sơ lược mà thôi bởi còn có rất nhiều vấn đề xoay quanh chủ đề này mà chúng ta cần phải nhắc tới. Phần 2 của bài viết với những khía cạnh mới hứa hẹn sẽ mang lại cái nhìn chân thực hơn về vấn đề này.
To be continued….stay tuned! Adios!