Air Max Day – Những câu chuyện bên lề xoay quanh Air Max 1
Cũng đã gần đến cái ngày đó, cái ngày mà đôi giày đó được ra mắt lần đầu tiên, và trở thành huyền thoại đến tận bây giờ. Và nhân dịp cái sự kiện đó, thì bài viết này được ra đời, tổng hợp lại những câu chuyện mà wikipedia chưa chắc có.
Trong vòng 1 tuần nữa,một sự kiện trong lịch sử giày sắp tới có lẽ ai cũng biết, đó là ngày 26/3. Tuy không phải như ngày 8/3 cả thế giới đều biết, nhưng với giới đầu giày thì 26/3 là Air Max Day. Vào ngày đó năm 1987, phiên bản đầu tiên của dòng giày Nike Air Max được ra đời. Một số người gọi nó là Air Max 87, và số khác thì gọi là Air Max 1.
Nguồn: Flickr.com
Tại sao lại nói về Air Max 1? Tại sao không phải Air Max 90? Lí do đơn giản vì Air Max 1 là đôi giày đầu tiên, nó giống như một bước ngoặt, đánh dấu mọi thứ, và tất nhiên là đôi giày đầu tiên luôn luôn có những ý nghĩa và câu chuyện xung quanh nó. Thôi không dài dòng nữa, chúng ta hãy bắt đầu với những câu chuyện bên lề nào.
———————–oOo———————–
-Atmos là hãng đầu tiên hợp tác với Nike Air Max 1.
Năm 2002 đánh dấu cột mốc việc Atmos hợp tác cùng Nike và cho ra đời một phiên bản Nike Air Max 1 với họa tiết có nét tương tự dòng Nike Air Safari. Mục tiêu của phiên bản này nhằm gây sự chú ý vì vẻ ngoài độc nhất vô nhị và tăng doanh số bán. Và bây giờ nó được xem là phiên bản kỉ niệm 15 năm, đồng thời cũng là một trong những phiên bản vĩ đại nhất của dòng Air Max 1.
-Thiết kế phần phía sau giày thay đổi trong khi Air Max 1 được phát triển.
Những tưởng Air Max 1 là một thiết kế hoàn chỉnh ngay từ khi còn trên bàn thiết kế, tuy nhiên phần sau giày, chỗ có logo Nike Air sau này, đã phải thay đổi khá nhiều lần. Ở mẫu thử quảng cáo, phần gót đã được đặt dòng chữ Nike Air theo một khối (block). Nhưng khi phát hành, chúng ta lại nhận được logo Nike Air và dấu swoosh tồn tại mãi đến tận bây giờ.
-Mọi người đã từng nghĩ đệm Air sẽ vỡ.
Vào thời điểm đó, chưa có một hãng nào tung ra một công nghệ giống như vậy. Việc bị nghi ngờ thất bại là chuyện quá đỗi bình thường. Đã có nhiều người cho rằng túi khí đó sẽ nổ, tuy nhiên điều thật sự là phần đế (midsole) lại vỡ (crumble) trong khi túi khí vẫn còn nguyên vẹn.Đây là hình túi khí (air bag) của LeBron 8, tôi không tìm thấy một cái ảnh mô tả rõ ràng về túi khí của Air Max 1 nên đành dùng tạm cho người đọc dễ hình dung (dù đế của LeBron không vỡ ra đâu)
-Lực lượng bên khâu Marketing của Nike đã không hoàn toàn hứng thú với Air Max 1.
Tinker Hatfield cho biết, khi đưa mẫu giày qua phòng Marketting, đa số đều lắc đầu và cho rằng “làm sao họ có thể quảng bá mẫu giày mà bên trong nó có những cái lỗ ?!”. Thế nhưng chiến dịch quảng bá năm đó của Nike đã khá thành công, thật may mắn khi bộ phận Marketing của Nike đã chịu đổi ý và quảng bá sản phẩm.
-Nike Air Max 1 là một cuộc cách mạng (Revolution).
Trong chính đoạn quảng cáo của Nike có lồng ca khúc Revolution của The Beattles. Công nghệ Air Max là một công nghệ thay đổi mọi thứ trong ngành công nghiệp giày dép, nó đúng là một cuộc cách mạng. Và sau khi phát hành, chỉ số doanh thu của Nike cũng là một cuộc cách mạng khi nhảy vọt, trở thành một trong những chỉ số doanh thu tốt nhất mọi thời đại.
-Nike Air Max nằm trong 1 Pack khi Tinker nhận được yêu cầu thiết kế.
2 phiên bản còn lại, Nike Air Safari và Nike Air Trainer 1 cũng được nhào nặn bởi sự sáng tạo trong thiết kế của Tinker Hatfield. Có lẽ nếu Tinker từ chối thiết kế thì nền văn hóa sát mặt đấy này đã mất đi khá nhiều thứ.
-Nike Air Max 1 được thiết theo cấu trúc “Inside Out” (tạm dịch: trong ra ngoài).
Lấy cảm hứng từ kiểu thiết kế Le Centres George Pompidou ở Pháp. Phần trung tâm được thiết kế theo kiểu “Inside-out”, và phần đế Air của Air Max 1 cũng tương tự, khi phần Air Bag được bao bọc bên trong phần đế midsole bằng xốp và lộ ra ngoài ở phần gót.
-Chiến dịch quảng cáo của Nike Air Max được đưa lên một tầm cao mới.
Tấm hình dưới đây là một trong những quảng cáo của Nike, khi Nike không chỉ đưa hình ảnh mà còn kèm theo những câu chuyện khi sáng chế Air Unit. Đồng thời cung cấp những số liệu so sánh với các sản phẩm khác. Quảng cáo này đã đánh vào tâm lí của người mua lúc bấy giờ, và nó đã đẩy mạnh tính cạnh tranh của Nike Air Max 1 so với các sản phẩm cùng thời.
-Nike Air Max 1 sở hữu túi khí lớn nhất cho đến nay.
Không so sánh với các phiên bản Full-length Air hay 360 Air thì Air Max 1 có bộ phận Air Unit to nhất trong các phiên bản Air Max. Theo như Nike quảng cáo, Air Unit của Air Max 1 to gấp 3 lần so với các Air unit trong phiên bản trước đó.
-Air Max 1 là phiên bản Air Max có hẳn 1 quyển sách chứa đầy hình ảnh về nó.
Matt Steve, tác giả của quyển sách tên MAX100, được ra đời vào năm 2011. Dự án này nhằm mục tiêu ghép những hình ảnh nghệ thuật khớp với hình dạng của quyển sách. Được thực hiện với Kickstarter, MAX100 thành công vang dội như một sản phẩm nghệ thuật chia sẻ niềm đam mê với Air Max 1.
-Công nghệ Air đã có thể mang tên một thương hiệu khác.
Chúng ta phải cảm ơn Phil Knight khi đã nhận ra tiềm năng của công nghệ này trước những hãng khác. Mặc dù được giới thiệu sau những thương hiệu khác, nhưng Nike đã mua lại công nghệ này và giờ đây, cái tên Nike Air đã quá đỗi quen thuộc với hầu hết mọi người. Đã bao giờ bạn hình dung một cái tên như “adidas air” hay “Reebok air” chưa, thật sự khi đọc lên nghe nó khá kì quặc theo ý người viết.
-Suede và mesh đã có một “kì nghỉ” dài ngày.
Lần đầu ra mắt năm 1987, phiên bản Air Max 1 sử dụng 2 chất liệu là suede và mesh trên toàn phần thân giày trong phối màu OG kinh điển đỏ/xám. Năm 1988, phiên bản sử dụng chất liệu da (leather) ra mắt và được “retro” lại vào năm 1992. Mãi đến năm 1995 thì 2 chất liệu gốc mới trở lại trên Air Max 1.
-Phiên bản Air Max 1 Retro đầu tiên suýt là một bản lai (Hybrid).
Năm 1992, Nike đã tăng được độ bền bỉ cho phiên bản Nike Air Max 87, bằng cách “gắn” toàn bộ phần đế giữa (midsole) và đế ngoài (outsole) của phiên bản Air Max 90 vào phần thân (upper) của Air Max 87 (những cải thiện về độ bền của Air Max 90 hơn hẳn Air Max 87/Air Max 1). Tuy nhiên, đến năm 1993, sau khi cho ra mắt một lượng nhỏ những phiên bản retro “lai” này, Nike đã quyết định bỏ đi ý tưởng đó và cho đến tận bây giờ, như chúng ta thấy, những phiên bản Retro thường có nét tương đồng với bản gốc (OG).
-Phiên bản bằng da (leather) xuất hiện lần đầu năm 1988.
Ra đời chỉ sau phiên bản gốc 1 năm, lí do là “suede và mesh khiến cho đôi giày có nét gì đó linh động, dùng trong thể thao còn leather biến đôi giày trở thành một đôi giày mang mỗi ngày (everyday shoes)“. Ngay khi ra mắt, phiên bản bằng da đã được công chúng hoan nghênh đón nhận.
-Nike Air Max 1 và dấu swoosh “kim hoàn”.
Chúng ta đã thấy phiên bản Air Force 1 cùng dấu swoosh tí hon nhưng khá sang trọng này. Với những đầu giày nhỏ tuổi, có thể họ chưa biết Nike Air Max 1 cũng được tận hưởng ưu đãi này vào năm 1996 và có một lượng nhỏ phối màu được phát hành trong 5-6 năm tiếp theo.
-Air đã được sáng chế và phát triển bởi Marion Frank Rudy.
Marion là một nhà sáng chế tự do, ông kí hợp đồng với Nike để phát triển công nghệ Nike Air. Xét theo kĩ thuật thì ông ta đã sáng chế ra “khí ga bị nén áp suất trong nhựa PU”, có lẽ đó là một cái tên hơi dài cho một đôi giày nên chúng ta quyết định gọi là Nike Air. Hầu hết mọi người đều lầm tưởng Tinker là người sáng chế ra Air nhưng chính Marion Frank Rudy mới là người làm điều này.
-Phiên bản Air Max đầu tiên có phần đế khác với những phiên bản được retro sau này.
Phiên bản gốc của Air Max 1 được phát hành có phần đế giữa (midsole) và đế ngoài (outsole) khác với những phiên bản sau này. Phần đế giữa này được cho là dễ bị crumble hơn. Phần đệm Air của phiên bản OG (bản gốc) so với các bản retro cũng to hơn kha khá. Trong quá trình phát triển các công nghệ khác, Nike cũng đã khắc phục những điểm yếu và tăng độ bền cho phần đế giày, những cải tiến này được áp dụng cho phiên bản Nike Air Max 3, hay biết đến với tên gọi Air Max 90.
-Dấu swoosh tí hon được ra mắt.
Mặc dù nó không còn phổ biến vào những năm 97 nữa nhưng Nike vẫn quyết định thêm một cái swoosh tí hon ngay ở bên hông giày, gần phần mũi giày ở một số phối màu. Chỉ là một sự tinh chỉnh nhỏ nhưng hàng loạt dân chơi đã tìm kiếm cật lực những phiên bản có mini swoosh này.
-Phối màu của Air Max 1 OG cũng chịu ảnh hưởng từ kiến trúc Pompidou.
Quay trở lại Paris nào, lí do ra đời của phối màu đỏ/xám trên Air Max 1 bắt nguồn từ việc Tinker Hatfield quan sát những khối màu trong trung tâm của kiến trúc Pompidou, vốn sử dụng những màu tươi để làm nổi bật cấu trúc. Và Tinker chọn màu đỏ tươi cho giày với lí do “người khác có thể nhận ra nó ngay từ xa”.
-Quảng cáo của Air Max 1 đã giúp đưa Nike trở thành một cái tên nổi bật trong ngành công nghiệp giày dép.
Vì Nike Air Max 1 là một cuộc cách mạng, vậy nên đoạn quảng cáo cũng phải là một cuộc cách mạng, và nó cũng sử dụng bài nhạc Revolution (cũng có nghĩa là “Cách mạng”) của The Beattles. Đoạn quảng cáo này có sự xuất hiện của nhiều vận động viên nổi tiếng như Jordan, Bo Jackson và Joe McEnroe. Đoạn quảng cáo này mang một sứ mệnh cao cả khi phải giúp đưa tên tuổi Nike đủ sức sánh ngang với adidas hay Reebok lúc bấy giờ.
-Dấu swoosh của các bản Retro đã bị thu nhỏ lại.
Nếu bạn đặt 1 phiên bản Air Max 1 Retro bên cạnh 1 phiên bản OG, bạn sẽ nhận thấy dấu swoosh bị thu nhỏ lại ở phiên bản retro. Một số chấp nhận thay đổi và một số khác thì ngược lại. Ngoài ra thì nó cũng chẳng ảnh hưởng gì đến đôi giày lắm.
-Visible Air đã thay đổi mọi thứ.
Bạn không còn lạ lẫm gì về Visible Air ngày nay nữa nhưng vào những năm 80 – 90 thì Visible Air chính là dấu hiệu nhận biết một đôi Air Max. Cả một cộng đồng lúc bấy giờ đã phản ứng về “những cái lỗ bên trong đôi giày họ thấy” và đó chính là điều mà Nike muốn.
–“Nó không chỉ là khí” (It’s not just air).
Bộ đệm Air không chỉ là khí như bạn tưởng. Trước đây, nó là SF6 – sulfur hexafluoride, được đổ vào trong túi Air. Nhưng về sau, nitrogen đã thay thế cái chất ở trên, có lẽ để giảm chi phí nguyên vật liệu cấu thành.
-“Cửa sổ” giúp chuyển khí ra bên ngoài.
Những tưởng phần “cửa sổ” visible air chỉ nhằm mục đích thẩm mĩ, nhưng nó lại là bộ phận để phần air unit có thể giãn nở ra nhằm lan tỏa lực từ những va chạm. Nếu như không có phần “cửa sổ” này, phần Air Unit sẽ bị bít và không co giãn được, lực nhận vào cũng không thể lan tỏa ra được và sẽ phản hồi lại một lực vào chân người mang. Nói một cách đơn giản, có phần “cửa sổ” này chính là yếu tố giúp cho người mang thấy thoải mái và không đau chân.
-Air Max 1 được “Retro” lần đầu tiên vào năm 1992.
Vấn đề Air Max 1 được retro có vẻ khá rắc rối vì có người sẽ hỏi tại sao 1988 lại có 1 phiên bản bằng da được phát hành, rồi tại sao retro nhưng lại không giống với phiên bản ban đầu. Giải thích cho việc này khá đơn giản, năm 1988 một phiên bản bằng da ra đời, được xem là một kiểu thiết kế mới sử dụng chất liệu khác. Còn phiên bản 1992 mới được xem là retro chính thức, mặc dù khoảng thời gian đó, khái niệm “retro” vẫn chưa được phổ biến (Jordan lúc ấy còn chưa retro đôi 1s nữa). Thiết kế đế kiểu mới nhằm tăng độ bền (có đề cập ở mấy điều trên) và sử dụng chất liệu da (leather) chứ không phải da lộn (suede) và lưới (mesh) như bản OG.
Cá nhân người viết không phải là một fan của Air Max, đặc biệt là Air Max 1. Nhưng có lẽ bài viết này đã làm người viết thay đổi cái nhìn về Air Max 1, có thể không sớm thì muộn cũng sẽ cop một đôi Air Max 1 hoặc Air Max 90 thôi.